Układ odpornościowy dziecka rozwija się przez kilka pierwszych lat życia, dlatego niezwykle ważne jest dostarczanie mu odpowiednich składników odżywczych. Właściwa dieta może wzmocnić mechanizmy obronne organizmu, zmniejszając ryzyko infekcji. W tym artykule omówimy kluczowe składniki wspierające odporność dziecka oraz produkty, które mogą ją osłabiać.
Kluczowe składniki wspierające układ odpornościowy
1. Witamina D – strażnik odporności Witamina D odgrywa kluczową rolę w regulacji układu immunologicznego. Jej niedobór może zwiększać podatność na infekcje. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), suplementacja witaminy D jest kluczowa zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
○ Źródła w diecie: tłuste ryby (łosoś, makrela, śledź), jaja, mleko i jego przetwory wzbogacone w witaminę D.
○ Dodatkowa suplementacja: Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego (PTP), dzieci do 1. roku życia powinny otrzymywać 400–600 IU witaminy D dziennie, a starsze – 600–1000 IU.
2. Cynk – wsparcie dla układu immunologicznego Cynk wpływa na produkcję białych krwinek, które zwalczają infekcje. Jego niedobór może powodować osłabienie odporności.
○ Źródła w diecie: mięso, ryby, jaja, orzechy, nasiona dyni i słonecznika, kasza gryczana.
○ Praktyczna wskazówka: Warto włączyć do diety dziecka kanapki z pastą jajeczną lub domowe ciasteczka z dodatkiem pestek dyni.
3. Probiotyki – dobre bakterie dla odporności Mikroflora jelitowa ma ogromny wpływ na odporność, a probiotyki wspierają prawidłową pracę jelit. Według badań opublikowanych przez EFSA, regularne spożywanie produktów bogatych w probiotyki może zmniejszać ryzyko infekcji u dzieci.
○ Źródła w diecie: jogurty naturalne, kefir, kiszona kapusta, kiszone ogórki.
○ Praktyczna wskazówka: Podawaj dziecku jogurt naturalny z owocami zamiast sklepowych jogurtów smakowych, które często zawierają dużo cukru.
○ Przydatne może okazać się również przyjmowanie probiotyków zgodnie ze wskazaniami lekarza.
Jakie produkty mogą osłabiać odporność dziecka?
Niektóre składniki diety mogą negatywnie wpływać na układ odpornościowy, zwiększając podatność na infekcje.
1. Cukier – Nadmierne spożycie cukru może osłabiać funkcje białych krwinek, zmniejszając odporność organizmu. WHO zaleca ograniczenie cukru dodanego do maksymalnie 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego.
○ Unikaj: słodzonych napojów, słodyczy, batoników.
○ Zdrowa alternatywa: owoce, domowe przekąski bez dodatku cukru (np. mus jabłkowy z cynamonem).
2. Żywność wysoko przetworzona – Zawiera konserwanty, sztuczne barwniki i nadmiar soli, co może negatywnie wpływać na funkcjonowanie organizmu.
○ Unikaj: fast foodów, chipsów, gotowych dań instant.
○ Zdrowa alternatywa: domowe posiłki przygotowane ze świeżych składników.
3. Tłuszcze trans – Obecne w margarynach, fast foodach i wyrobach cukierniczych, mogą powodować stan zapalny w organizmie. WHO zaleca całkowite wyeliminowanie tłuszcz trans z diety dzieci.
○ Unikaj: drożdżówek, krakersów, ciastek kupnych.
○ Zdrowa alternatywa: domowe wypieki na bazie zdrowych tłuszczów, np. oleju rzepakowego, oliwy z oliwek czy masła.
Praktyczne wskazówki dla rodziców
● Zadbaj o różnorodność w diecie – Codziennie podawaj dziecku warzywa i owoce bogate w witaminy oraz składniki mineralne.
● Nie zapominaj o nawodnieniu – Woda jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Unikaj słodzonych napojów.
● Wspieraj zdrowe nawyki – Gotuj razem z dzieckiem, zachęcając je do jedzenia zdrowych produktów.
● Dbaj o regularność posiłków – Regularne spożywanie posiłków wspiera prawidłową pracę układu odpornościowego.
Odpowiednia dieta to jeden z kluczowych elementów dbania o odporność dziecka. Warto świadomie wybierać produkty, które wspierają układ immunologiczny i unikać tych, które mogą go osłabiać. Dzięki zdrowym
nawykom żywieniowym dziecko będzie miało więcej energii i rzadziej będzie zapadać na infekcje.
Autor
mgr Maria Chrobot, dietetyk kliniczny
